EVCİKKIRAN MANTARI
Amanita phalloides
Sporları: Beyazımsı
BOYUTLARI
Şapka: 6-15 cm
Sap: 5-16 cm yüksekliğinde x 1-2.5 cm çapında
Volva (zarf): 3-5 cm genişliğinde
Habitat: Genellikle zengin topraklar üzerinde, kayın, meşe ve fındık ağacı gibi çok çeşitli sert odunlu ağaçlar ile mikorizal (mantar-kök) yapı oluşturur.
Yayılımı: Avrupa’da geniş alana yayılır. Aynı zamanda Kuzey Amerika’da da bulunur.
Meyvelenme: Yaz sonu ve sonbaharda, zengin topraklardaki sert odunlu ağaçların altında özellikle yayvan yapraklar altında kümeler halinde meyvelenir.
Ayırt Edici Özelliği: Şapka zeytin sarısı-yeşili renklerde ve merkezinden kenarına doğru ince lifli bir yapıdadır. Şapka şekli değişiklik gösterebilir; yumurta, çan, yarım küre, dışbükey ve düz şekillerde olabilir. Bazı örneklerde şapka kenarında ince beyaz bir şerit bulunabilir. Lamelleri beyaz ve serbest haldedir. Çok narin yapıda olan belirgin bir yüzüğü vardır ve kolayca yok olabilir. Sapın aşağı bölümlerine doğru yeşilimsi kırçıllı bir yapı gözlenebilir. En alt bölümü beyaz bir torbacık içindedir. (Barutçiyan, 2012) Sapın üzerinde zikzak şeklinde çentikler ve toprak içinde kalan kısmını koruyan çanakçık/zarf (volva) bulunur. Aynı zamanda şapkanın kirli yeşil renginde olması ve sapın şapka tarafında bulunan yaka yapısı da bu türe ait ayırt edici özellikler arasında bulunur. (Öder, 1977)
İlginç Özelliği: Genç bireylerde koku yoktur ancak yaşlı bireylerde hafif bir kuru gül kokusu olabilir. Tadı taze fındığa benzer. Dünyada ve ülkemizde mantar zehirlenmesine bağlı ölümlerin %90’ından sorumludur. Herkesin her şekli ile yanılgısız olarak tanıması gerekir. Öldürücü doz bireyin kilosu başına 1 gramdır. Bu mantarın panzehiri yoktur. Ellemek ya da sadece koklamak zehirlenmeye yol açmaz. (Barutçiyan, 2012)
Ülkemizde doğal alanlarda yetişen bir çok zehirli mantar türü vardır. Doğada yetişen zehirli - zehirsiz mantar türlerini ayırt etmek, uzman kişiler için bile zordur. Doğada karşınıza çıkan mantarları KESİNLİKLE tüketmeyin. Gıda olarak ambalajlı olan mantarları tercih edin. Satın aldığınız ambalajlarda tüketiciyi bilgilendirmeye yönelik bilgilerin yer aldığına emin olun.
ÖNEMLİ BİLGİ
Türkiye’nin ilk online tıbbi ve aromatik bitki kütüphanesi olma özelliğini taşıyan ÇerçiYusuf.org; geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları, fitoterapi, aromaterapi, uçucu yağlar, sabit yağlar, hidrolatlar (çiçek suları), maserat yağlar, vitaminler, mineraller, besin takviyeleri, ağaçlar, mantarlar, reçineler, killer, tıbbi ve aromatik bitkiler ile ilgili referanslı bilgiyi erişilebilir ve anlaşılır hale getirerek, kamuoyu sağlığını koruma amacıyla hazırlanmıştır.
Bu site ve içinde yer alan bilgiler, görseller ve infografikler kullanılırken unutulmamalıdır ki;
Doğal veya tıbbi demek zararsız demek değildir.
CerciYusuf.org bir tedavi rehberi veya tıbbi bir kaynak değildir. Bu sitede yer alan bilgiler tedavi amaçlı kullanılmamalı ve kesinlikle yetkili bir sağlık uzmanının tavsiyeleri yerine koyulmamalıdır.
Her doğal ürünün birden çok kullanım alanı olabileceği gibi, bu ürünlerin şifalı etkilerinden faydalanmak için kullanım alanlarına göre farklı doz, frekans ve tedavi süreleri uygulanması gerekir. Herhangi bir doğal ürün az kullanıldığında etkisiz, çok kullanıldığında zararlı olabilir.
Her bir bireyin bünyesi farklıdır ve benzer/aynı semptomlara sahip bir çok hastalık/rahatsızlık vardır. Sağlık sorunlarınıza tanı koyulması, tedavi geliştirilmesi ve gözetim altında tutulması için mutlaka yetkili bir sağlık uzmanına başvurun.
Uçucu yağlar yoğun yapıları ve güçlü bileşimlerinden dolayı, uygulamada azami özen, dikkat ve bilgi gerektirirler. Her uçucu yağ direkt cilde uygulanamayacağı gibi, her uçucu yağa aynı dozda ve sıklıkta maruz kalmak da doğru değildir. Yetkili bir sağlık görevlisi reçete etmediği sürece uçucu yağlar kesinlikle dahili (yutarak) kullanılmamalıdır.
Bu sitenin kütüphanelerinde bulunan görseller (ör: bitki fotoğrafları, reçine görselleri vb.), doğal materyalleri tanıma, kalitesine karar verme ve/ya toplamada kullanılmaz. Sitede kullanılan uçucu, sabit ve maserat yağ görselleri, ilgili yağların orijinal görüntü ve dokusunu yansıtmayabilir. CerciYusuf.org’da bulunan bütün görseller temsilidir.
ÇerçiYusuf.org içeriklerinden kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. Bu sitede yer alan hiçbir içerik kanuna aykırı ve izinsiz olarak kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz.
CerciYusuf.org'daki tüm bilgiler; doktor, eczacı ve uzman yayınlarından azami özenle derlenmiş olmakla beraber, yayıncı bu bilgilerin eksiksiz veya kesinlikle doğru olduğunu garanti edemez. Yazarlar ve yayıncı bu sitedeki bilgilerin kullanımından doğrudan veya dolaylı kaynaklanacak herhangi bir zarar ve olumsuzluğun sorumluluğunu peşinen reddeder.
DÜZELTİLMESİ GEREKEN, EKSİK VEYA YANLIŞ BİR BİLGİ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORSANIZ BİZE YAZIN
REFERANSLAR
Barutçiyan, J. (2012) “Türkiye’nin Mantarları-1” Oğlak Yayıncılık ve Reklamcılık Ltd. Şti., İstanbul
Güner, H., Aysel, V. & Sukatar, A. (2011) “Tohumsuz Bitkiler Sistematiği, Cilt 2, Mantarlar ve Likenler” Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, No: 138. Ege Üniversitesi Basımevi (Ocak, 2012), Bornova-İzmir
Læssøe, T. (1996) “Mushrooms & Toadstools” Dorling Kindersley Limited (August, 2013), London-UK
Öder, N. (1977) “Bazı Zehirli Mantarlar ve Mantar Zehirlenmelerinde İlk Yardım” Ankara. Şafak Matbaası
Svrček, M. (1983) “The Hamlyn Book of Mushrooms and Fungi” The Hamlyn Publishing Group Limited, Middlesex-England